Pashto Terminology of Pashtun's Tribal Customary Law and Usages [by M. I. Atayi; digit. Shamsullah Aryan]
آ ا ب ت ج خ د ر ز س ش ض غ ق ل م ن ه و ي ټ پ څ چ ډ ړ ږ ژ ښ ک ګ
کا کر کش کف کل کن که کو کټ کږ
selected terms: 29

Give us a like, if you really like us! که ستاسو دغه پاڼه خوښيږي نو يې لطفا په يو لايک ونازوئ
1. کام
کام يا قام د قوم پښتو لفظ دئ چي د قبيلوي جوړښت د يو غټ واحد په حيث ځای لري. په عامه اصطلاح کي کام د پښې څخه نيولې تر خېل پوري ټوله واحدونه په ځان کي را کښېباسي. کام د قبيلوي ژوندانه محور دئ More…
کرړه د (کرلاړي) مفهوم ور کوي، کرلاړی يو لوی ټبر دئ چي بېل بېل خېلونه په ځان را کښېباسي. د کرړه لوی ښاخونه ځاځي، منګل، مقبل، ځدراڼ، مندوزي، سيري، وزير، ګربز، تڼي، اسمعيل‌خېل او نور دي. د More…
3. کرښنده
کرښنده د يو چا په زوره بېولو ته وايي او دا کلمه د کرښي څخه اخيستل سوې ده چي د خط معنا ور کوي. کله چي يو شی کشول کيږي هغه په ځان پسي خط (کرښه) پريږدي، کرښنده هم کشولو ته وايي. هيڅوک حق نه More…
4. کرښه
د دوو قبيلو تر منځ سرحد ته کرښه ويل کيږي، کله چي قبيلې خپل ټکونه (حدود) سره وټاکي، نو حد فاصل ته ئې کرښه وايي. پر کرښه تېری ناروا کار دئ او دواړي قبيلې بايد منل سوي کرښي احترام وکړي. چوپاني More…
5. کرکه
کرکه د نفرت په معنا راځي، خو په اصطلاح کي د قبيلې د ګټو څخه د منافي اعمالو نفرت کولو ته کرکه وايي. په ځينو قبيلو کي چي توتميک آثار ئې پر عقيده څرګندوي، نو د ځينو بوټو او حيواناتو څخه کرکه More…
6. کشر
کشر په قبيله کي هغه څوک دئ چي د مشر د اوامرو تابع وي. مشران په قومي مسايلو کي د کشرانو مشوره هم اخلي او کله کله چي د مرکې فيصل (پرېکړه) اعلان سي، نو هغه طرف چي پړ بلل سوی وي، وايي چي د More…
7. کشنده
که يو څوک قتل وکړي، نو د مقتول د ورثې له خوا کېدای سي چي د کشندې مجازات ورته وټاکي. کشنده دايمي يا موقتي هغه جلا وطني ده چي چي قاتل ته ټاکل کيږي (۱). د کشندې مجازات چي ور کول کيږي په هغه کي More…
8. کفن
د مړي وروستی لباس چي د سپين سان يا بل ټوکر څخه جوړ سوی وي، کفن نوميږي. کفن ته په سپکه کتل ناروا عمل دئ، کوم څوک که د مړي څخه کفن وباسي، هغه ته په قبيلوي قانون (نرخ) کي مجازات سته. دا کار که More…
9. کلا
کلا هغه لوی کور دئ چي اکثره لوی کهولونه پکښي اوسي. کلا برجونه لري او په هغه کي محافظين کښيني. په قبيلوي روابطو کي کلا د خان او بانفوذه مشر د اوسېدلو ځای وي، څوک چي کلا لري، هغه په قبيله کي More…
10. کلال
هغه سړی چي له خټو څخه لوښي جوړوي، کلال نوميږي. کلال هم په قبيلوي ټولنه کي کښته موقف لري. په پښتو کي يو متل وايي: «کلاله چيري ګوره خپله سياله». کلالان چي په قبيله کي اوسي، اکثره د نورو قبيلو More…
11. کلانتر
په هر خېل کي چي د قبيلوي پېښو د حل او فصل له پاره يو مشر ټاکل کيږي، هغه ته کلانتر وايي. دغه کلانتران په يوه غونډه کي خپل له منځه يو سړی ټاکي چي هغه ته (مير) وايي (۱). دغه اصطلاح په اورګون More…
12. کلی
د کورونو مجموعې ته کلی وايي. په کلي کي د قبيلې د خېل کورنۍ اوسي، کله کله بېل بېل خېلونه په يوه کلي کي اوسي، خو دا خېلونه به په لوړو کړيو کي سره خېلوان وي. په ځاځيو او منګلو کي د کلي اصطلاح More…
13. کندی
کندی په قبيولي واحد کي يو محلي ناحيه‌وي واحد دئ چي تر کلي محدودوي او په ځينو ځايو کي د لو کهول اوسېدنځای هم بلل سوی دئ. د شيخ ملي په دفتر کي د مځکو وېش د کندي په حساب کېدی او يو معياري شکل More…
14. کنډاسه
په جګړه کي د يو چا د غاښ ماتولو يا ايستلو ته کنډاسه ويل کيږي. کنډاسه د تعاملي قانون له مخي ټاکلی تاوان لري چي په اولسي نرخ کي ورته ټاکل کيږي (وګ: د احمدزيو نرخ). د ښځي کنډاسه کول د تاوان More…
15. کهول
کورنۍ ته کهول ويل کيږي او کهول د قبيلې يوه مهمه کړۍ ده. په ځينو مواردو کي د کهول کلمه په پراخ مفهوم استعماليږي او د کهولونو مجموعې ته کهول ويل کيږي، لکه په منګلو کي پتی کهول او عمر خان More…
16. کور
د اوسېدلو ځای ته کور وايي. کور د هر ډول چپاو څخه مصؤن دئ. په لوېديځه خوا کي د کور په کوټه کي خاص ځای جوړيږي، چي پر هغه د کور کاي ايږدي او دا ځای په کوټه کي د يو نيم متر په اندازه لوړ وي، دې More…
17. کور سوځل
په عمومي ډول د کور سوځلو مجازات هغه چا ته ور کول کيږي، چي په لويو قومي پرېکړو کي د ټاکلي حدودو څخه تېری وکړي. که يو څوک په بدۍ کي د چا کور وسوځي، هغه د ټاکلي نرخ سره سم په تاوان ور کولو More…
18. کونډه
هغه ښځه چي مېړه ئې مړ سوی وي، کونډه بلل کيږي. هغه ښځه چي کونډه کيږي، بايد د مېړه په انتخاب کي قبيلوي مراتب وپالي. تر هر چا لومړی د مېړه د ورور حق لري چي پر هغې نکاح وتړي، په هغه پسي د مېړه More…
19. کوين
په خوست کي نکاح ته کوين وايي. کوين له کولو څخه اخيستل سوې ده او د ښځي کولو يا نکاح کولو عمل ته کوين ويل کيږي. استاد پوهاند رشاد د کوين د کلمې په توضيح کي د کولو کلمې ته سواليه (؟) ايښې ده More…
20. کوټ
کوټ جنګي کلا ته وايي، خو په عامه اصطلاح کي يوه ودان او لوی کلی ته هم کوټ وايي. په آريايي ټولنه کي د (جانا) يعني د کام تشکيل د جنګي کلا په مفهوم راغلی دئ، يعني هغه وخت چي (جاناپادا) د قبيلو More…